VOG (verklaring omtrent gedrag)
Organisaties kunnen hun vrijwilligers verplichten om een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), ook wel bekend als 'bewijs van goed gedrag', te overhandigen. De vrijwilliger kan met de VOG aantonen dat hij of zij in het verleden niets heeft gedaan dat het vrijwilligerswerk in de weg staat. De VOG is daarmee een belangrijk onderdeel van het preventie- en integriteitsbeleid van elke vrijwilligersorganisatie.
Meestal is er een goede reden om een VOG aan te vragen. Je werkt als vrijwilliger bijvoorbeeld met kwetsbare groepen of je verricht werkzaamheden met bepaalde verantwoordelijkheden. De meeste organisaties vergoeden deze VOG. Daarnaast zijn er ruime mogelijkheden om in aanmerking te komen voor een gratis VOG. Kijk hieronder voor meer informatie over deze mogelijkheid. En vraag bij de organisatie waar je vrijwilligerswerk doet, welke situatie voor jou van toepassing is.
De dienst Justis van het ministerie van Veiligheid en Justitie beslist of je de VOG krijgt.
Je vraagt de VOG aan bij de gemeente of online via de website van Justis.
Online aanvragen kan alleen als de organisatie die om de VOG vraagt, jouw VOG-aanvraag al digitaal heeft klaargezet.
Voor meer informatie over de voorwaarden die aan zowel de organisatie als de aanvrager worden gesteld voor het digitaal aanvragen van een VOG, verwijzen we je graag naar de website van Justis.
Gratis VOG?
Vanaf 1 november 2018 is de regeling voor de gratis VOG uitgebreid. Vanaf deze datum kunnen organisaties voor alle vrijwilligers die werken met kwetsbare mensen een gratis VOG aanvragen. De regeling geldt ook als er sprake is van een kwetsbare situatie. Denk daarbij aan vrijwilligerswerk voor mensen die zich in een schuldsituatie bevinden en voor mensen die zorg vragen en aan wie zorg wordt verleend.
Maar ook vrijwilligers die (top)sporters ondersteunen, of mensen met een visuele, verstandelijke of fysieke beperking.
Vrijwilligers kunnen een gratis VOG aanvragen als hun organisatie zich heeft aangemeld voor de regeling en deze aanmelding is goedgekeurd door het ministerie.
Voorwaarden gratis VOG
Om in aanmerking te komen voor een gratis VOG, moet jouw organisatie voldoen aan een aantal voorwaarden. De belangrijkste 2 worden hieronder kort genoemd.
(Meer informatie tref je op Gratisvog.nl, een initiatief van NOC*NSF en NOV, Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk.)
Kwetsbare mensen
Vrijwilligers in jouw organisatie werken met kwetsbare mensen. Deze afhankelijkheidsrelatie en deze kwetsbaarheid moet je kunnen omschrijven. Voorbeelden van kwetsbare doelgroepen en de relatie met de vrijwilliger vind je hier.
Actief preventie,- en integriteitsbeleid
Het is belangrijk dat organisaties waar vrijwilligers actief zijn voldoende aandacht hebben voor de risico's op grensoverschrijdend gedrag door vrijwilligers. Om deze risico's te beperken, is het belangrijk dat je als organisatie een actief en gedegen preventie- en integriteitsbeleid hebt. Onderdeel van dit beleid kan de ambitie zijn om vrijwilligers te vragen een VOG te overleggen. Andere onderdelen kunnen bijvoorbeeld het aanstellen van een vertrouwenspersoon zijn of het opstellen van gedragsregels. Om in aanmerking te komen voor de regeling moet je als organisatie je integriteitsbeleid toelichten in een beleidsplan of een link naar een website opnemen, waar het plan is uitgewerkt. Kortom: je moet dit beleid aantoonbaar maken in je aanvraag.
Heb je als organisatie nog geen preventiebeleid, dan zijn er gelukkig veel mogelijkheden om aan voorbeelden te komen.
Zo hebben het NOC*NSF en het NOV, Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk een stappenplan gemaakt om dit veiligheidsbeleid op te stellen. Ook kun je handige tips en tools vinden op de website In Veilige Handen. Hieronder tref je de linken naar deze informatie.